ರಕ್ಷಾ ಬಂಧನವು ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮದಲ್ಲಿ ಮಹತ್ವದ ಹಬ್ಬವಾಗಿದ್ದು, ಶ್ರಾವಣ ಮಾಸದ (ಜುಲೈ-ಆಗಸ್ಟ್) ಹುಣ್ಣಿಮೆಯ ದಿನದಂದು ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಸಂಸ್ಕೃತದಲ್ಲಿ “ರಕ್ಷಾ ಬಂಧನ” ಎಂಬ ಪದದ ಅರ್ಥ “ರಕ್ಷಣೆಯ ಬಂಧ”.
ರಕ್ಷಾಬಂಧನ ಇತಿಹಾಸ:
– ಹಬ್ಬವು ಪ್ರಾಚೀನ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಅದರ ಬೇರುಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ, ಅದರೊಂದಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ವಿವಿಧ ದಂತಕಥೆಗಳು ಮತ್ತು ಕಥೆಗಳು.
– ಒಂದು ಜನಪ್ರಿಯ ದಂತಕಥೆಯು ಮಹಾಭಾರತದ ಯುಗದ ಹಿಂದಿನದು, ಅಲ್ಲಿ ಪಾಂಡವರ ಪತ್ನಿ ದ್ರೌಪದಿಯು ಕೃಷ್ಣನ ಮಣಿಕಟ್ಟಿನ ಮೇಲೆ ರಾಖಿಯನ್ನು (ಪವಿತ್ರ ದಾರ) ಕಟ್ಟಿದಳು ಮತ್ತು ಅವನು ಅವಳನ್ನು ರಕ್ಷಿಸುವ ಭರವಸೆ ನೀಡಿದನು.
– ಮತ್ತೊಂದು ದಂತಕಥೆಯು ಚಿತ್ತೋರ್‌ನ ರಾಣಿ ಕರ್ಣಾವತಿಯ ಕಥೆಯನ್ನು ಹೇಳುತ್ತದೆ, ಅವರು ಚಕ್ರವರ್ತಿ ಹುಮಾಯೂನ್‌ಗೆ ರಾಖಿಯನ್ನು ಕಳುಹಿಸಿದರು, ಗುಜರಾತ್‌ನ ಆಕ್ರಮಣಕಾರಿ ಸುಲ್ತಾನನಿಂದ ಅವನ ರಕ್ಷಣೆಯನ್ನು ಕೋರಿದರು.
– 19 ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ, ರಕ್ಷಾ ಬಂಧನವು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ವಸಾಹತುಶಾಹಿ ಆಳ್ವಿಕೆಯ ವಿರುದ್ಧ ಪ್ರತಿರೋಧದ ಸಂಕೇತವಾಯಿತು.
ಮಹತ್ವ:
– ರಕ್ಷಾ ಬಂಧನವು ಸಹೋದರ ಸಹೋದರಿಯರ ನಡುವಿನ ಬಾಂಧವ್ಯವನ್ನು ಆಚರಿಸುತ್ತದೆ, ತಮ್ಮ ಸಹೋದರಿಯರನ್ನು ರಕ್ಷಿಸುವ ಸಹೋದರರ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯನ್ನು ಒತ್ತಿಹೇಳುತ್ತದೆ.
– ಇದು ಕುಟುಂಬ ಸದಸ್ಯರು ಮತ್ತು ಸಮುದಾಯದ ನಡುವಿನ ಏಕತೆ ಮತ್ತು ಒಗ್ಗಟ್ಟಿನ ಸಂಕೇತವಾಗಿದೆ.
– ಸಹೋದರಿಯ ಮಣಿಕಟ್ಟಿನ ಮೇಲೆ ರಾಖಿಯನ್ನು ಕಟ್ಟುವ ಮೂಲಕ ಹಬ್ಬವನ್ನು ಗುರುತಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ನಂತರ ಪ್ರಾರ್ಥನೆಗಳು, ಉಡುಗೊರೆಗಳು ಮತ್ತು ಸಿಹಿತಿಂಡಿಗಳು.
ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳು:
– ಸಹೋದರಿಯರು ವಾರಗಟ್ಟಲೆ ತಯಾರಿ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ, ರಾಖಿಗಳು ಮತ್ತು ಸಿಹಿತಿಂಡಿಗಳನ್ನು ಮಾಡುತ್ತಾರೆ.
– ಸಹೋದರರು ತಮ್ಮ ಸಹೋದರಿಯರಿಗೆ ಉಡುಗೊರೆಗಳನ್ನು ನೀಡುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಅವರನ್ನು ರಕ್ಷಿಸುವ ಭರವಸೆ ನೀಡುತ್ತಾರೆ.
– ಕುಟುಂಬಗಳು ಪ್ರಾರ್ಥನೆ, ಊಟ ಮತ್ತು ಉಲ್ಲಾಸಕ್ಕಾಗಿ ಒಟ್ಟುಗೂಡುತ್ತವೆ.
ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ವ್ಯತ್ಯಾಸಗಳು:
– ಕೆಲವು ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ, ರಕ್ಷಾ ಬಂಧನವನ್ನು ಸಹೋದರರು ತಮ್ಮ ಸಹೋದರಿಯರನ್ನು ಮುದ್ದಿಸುವ ದಿನವಾಗಿ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
– ಇತರರಲ್ಲಿ, ಸಹೋದರಿಯರು ತಮ್ಮ ಸಹೋದರರ ಮಣಿಕಟ್ಟಿನ ಮೇಲೆ ರಾಖಿಗಳನ್ನು ಕಟ್ಟುವ ಮತ್ತು ಪ್ರತಿಯಾಗಿ ಉಡುಗೊರೆಗಳನ್ನು ಪಡೆಯುವ ದಿನವಾಗಿದೆ.
ಒಟ್ಟಾರೆಯಾಗಿ, ರಕ್ಷಾ ಬಂಧನವು ಭಾರತೀಯ ಇತಿಹಾಸ ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಕೃತಿಯಲ್ಲಿ ಆಳವಾದ ಬೇರುಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಒಡಹುಟ್ಟಿದವರ ಪ್ರೀತಿ, ರಕ್ಷಣೆ ಮತ್ತು ಏಕತೆಯ ಸಂತೋಷದಾಯಕ ಆಚರಣೆಯಾಗಿದೆ.